Cukier, miód, ksylitol – czym osłodzić sobie zdrowe życie?

Słodzenie i słodycze to sprawa, która mimo wszechobecnej mody na bycie fit, jest wciąż aktualna i bardzo problematyczna. Bez czekoladowych batoników, herbaty z miodem czy słodkich ciast po prostu trudno jest żyć, szczególnie w okresie jesienno-zimowej szarugi. Czym więc osładzać sobie życie, żeby było zdrowo?

Zawsze jest jakieś „ale”…

Cukier, niezależnie od tego, czy biały czy brązowy, cieszą się bardzo złą sławą od dawna. Zaczęto go nawet nazywać „białą śmiercią”, co prawie wszystkich skłoniło do opróżnienia cukiernic. Szybko jednak okazało się, że nie ma lepszego lekarstwa na stres czy smutki od czegoś z dodatkiem cukru. Zaczęliśmy więc intensywne poszukiwania zamienników. Jednym z lepszych jest oczywiście miód, o którym mówimy w samych superlatywach. Poza tym, że słodki i pyszny, ma jeszcze mnóstwo witamin i składników odżywczych, a na przeziębienie jest po prostu niezastąpiony. Niestety w obróbce termicznej traci wszystkie swoje właściwości, a jego cena jest nieporównywalna z ceną kilograma cukru. Jeśli już jesteśmy przy kwestiach finansowych, należy wspomnieć o najnowszych odkryciach fit freaków, czyli ksylitolu, maltitolu, syropie z agawy. Co prawda dostępne w każdym większym sklepie, ale jeszcze trochę budzą postrach, bo nie jesteśmy z nimi obyci, a ich nazwy brzmią obco. Co więc wybrać, skoro zawsze jest jakieś „ale”?

Wszechobecny cukier

Medialna nagonka na cukier nie jest bezpodstawna. O jego właściwościach powstają książki i filmy dokumentalne, ale nawet bez ich udziału możemy wyszukać informacje na temat negatywnych skutków jego spożywania. Jeśli nie przykładasz specjalnej uwagi do tego, jak się odżywiasz, istnieje ogromne prawdopodobieństwo, że codziennie przekraczasz normę spożycia cukru co najmniej kilkakrotnie! Cukier to w końcu nie tylko biały proszek, którym słodzisz herbatę, ale też cała masa substancji dodawanych do wszystkich popularnych produktów. Tu Uwaga! Wbrew pozorom sok z kartonu, który krzyczy do nas z opakowania kolorowymi zdjęciami warzyw i owoców nie jest wcale zdrowszy od butelki coli. Zawiera z reguły ogromną ilość cukru pod postacią syropu glukozowo-fruktozowego, ale także w czystej postaci. Nie tylko napoje są przesycone tymi składnikami. Nikogo nie zdziwią batoniki sklepowe, to oczywiste, że muszą być słodkie, ale to samo dotyczy również jogurtów (również tych reklamowanych jako hiper fit) czy przetworów z puszek czy słoików (sosów, przecierów, sałatek). Z ciekawości przeczytaj składy swoich ulubionych produktów spożywczych, a przekonasz się w jak ogromnej ich liczbie na pierwszy miejscu znajduje się cukier lub syrop glukozowo-fruktozowy.

Biała śmierć to nie hiperbola

Dlaczego tak ważne jest, by zrezygnować z wszechobecnego cukru? To oczywiste – jego negatywny wpływ na nasze zdrowie to nie mit stworzony przez producentów miodu. Takie nadmierne spożywanie cukru może prowadzić do poważnych uszkodzeń narządów wewnętrznych oraz cukrzycy, z którą zmagają się dziś nawet dzieci. Co więcej, naukowcy udowodnili, że cukier działa jak narkotyk. Zastanów się więc, czy fakt, że zawsze przy stresujących sytuacjach sięgasz po batonika lub cukierka, jest twoim świadomym wyborem. Cukier to również napęd dla naszego apetytu. Im jego więcej, tym bardziej chce nam się jeść i trudno nam wypełnić poczucie głodu, które się przy tym pojawia. To tłumaczy, dlaczego osoby spożywające duże ilości cukru z reguły walczą z otyłością. Najgorsze, że w znacznej mierze dotyczy to dzieci, którym podajemy ukochane słodycze zamiast owoców i warzyw.

Miodzio, czyli o zaletach i wadach miodu

Ze złą sławą cukrów kontrastuje dobra passa miodu. Żółtawo-brązowawy płyn lub galaretka to jeden z najbardziej znanych zamienników cukru. Idealny do zdrowych ciast, do herbaty, kawy, deserów, a nawet marynowania mięsa. W gąszczu tych pozytywów bardzo często zapominamy jednak o tym, że miód to też kalorie. Co prawda nie tak niezdrowe, jak te pochodzące z cukrów i jego pochodnych, ale jednak… Dlatego szczególnie osoby na diecie nie powinny go nadużywać. Pamiętajmy też o tym, że miód nie przepada za wysoką temperaturą. Jeśli więc używasz go do pieczenia ciast lub przyprawiasz nim gorącą herbatę to staje się on po prostu bardzo drogim cukrem, a przecież nie o to chodzi, by marnować jego właściwości!

O jakich właściwościach mowa?

Nie jest żadną tajemnicą, że miód ma właściwości bakteriobójcze. To dlatego najczęściej stosujemy go właśnie w czasie okresów obniżonej odporności czy przeziębienia. Miód jest również niezwykle potrzebny osobom chorującym na serce, ponieważ zawarte w nim acetylocholina oraz potas wzmacniają wydolność najważniejszego mięśnia w naszym organizmie. Sprawdza się także jako dodatek do diety dla osób bardzo aktywnych. Gdy intensywnie ćwiczymy, miód może pomóc nam utrzymać dobrą formę i zdrowie. Poza tym istnieje jeszcze wiele innych właściwości udowodnionych naukowo, to m. in. obniżanie ciśnienia krwi, leczenie wrzodów żołądka czy hamowanie procesów miażdżycowych. Nie mamy żadnych wątpliwości, że warto go jeść!

Ksylitol, maltitol, syrop z agawy – cukry z wyższej półki

Wśród fit freaków niezwykle popularne stały się cukry ze sklepowej półki eko produktów. Ksylitol i maltitol to dwa cukry pochodzenia naturalnego, które zalicza się do grupy alkoholi cukrowych. Największą popularnością cieszy się ksylitol, którego nazwa brzmi obco, a oznacza nic innego, jak cukier brzozowy. Nie bez przyczyny poleca się te substancje jako substytuty cukru szczególnie dla cukrzyków czy osób na diecie. Zawierają o 40 procent mniej kalorii i mają znacznie niższy indeks glikemiczny, a to ma ogromne znaczenie dla utrzymywania stałego poziomu cukru we krwi. Podobnie jest w przypadku syropu z agawy, które produkuje się głównie w Meksyku. Cieszy się coraz większą popularnością ze względu na niską kaloryczność oraz trzykrotnie niższy indeks glikemiczny od miodu. Jeśli jednak chcemy używać tych produktów, musimy liczyć się ze znacznie wyższą ceną. Za pół kilo ksylitolu możemy zapłacić nawet ponad dwadzieścia złotych!

Kilka przydatnych faktów

Na zakończenie wywodu na temat słodzenia należy wspomnieć o kilku odpowiedziach na wciąż pojawiające się pytania.

Co do ciasta? Najlepiej ksylitol lub syrop z agawy. Ten drugi jest o wiele słodszy od cukru, dlatego możemy dodać mniejszą jego ilość. Świetnie sprawdzą się również bardzo słodkie owoce – daktyle!

Co do herbaty? Oczywiście miód, ale tylko wtedy, gdy jej temperatura spadnie do ok. 60 stopni.

Co z brązowym cukrem? Istnieje ogromna różnica pomiędzy cukrem brązowym a cukrem trzcinowym. Zdrowy jest oczywiście ten drugi, dlatego warto zwrócić uwagę na nazwę!

C jak cynamon, czyli przyprawa, która nie ma słodkiego smaku, ale znakomicie wspomaga słodki smak. Możesz dodać mniejszą ilość słodu i dodać cynamonu!